Rok 2020 przejdzie do historii nie tylko pod względem panującej pandemii koronawirusa. Ten rok zapamiętają w szczególności geodeci, dla których przeprowadzono największą od kilku lat zmianę prawa geodezyjnego oraz wielu aktów wykonawczych.
Uwolnienie danych – Nowelizacja ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne
31 lipca 2020 r. weszła w życie najnowsza nowelizacja ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne. Jedna z większych zmian to powrót do naliczania opłat ryczałtowych za udostępnianie materiałów niezbędnych do wykonania prac oraz brak opłat za uwierzytelnienie. Ponadto geodeta w każdej chwili może rozpocząć pracę z obowiązkiem zgłoszenia jej w ciągu najbliższych 5 dni. Pojawiło się jeszcze kilka usprawnień, ale najważniejszym z nich było uwolnienie części danych, takich jak osnowa geodezyjna, BDOT10k, ortofotomapa, chmura punktów LiDAR oraz Numeryczny Model Terenu.
Geodetów „droniarzy” powinien ucieszyć fakt, że od teraz nie muszą ponosić dodatkowych kosztów związanych z zakupem NMT, jeżeli zlecenie wymaga przeprowadzenia nalotu fotogrametrycznego z uwzględnieniem deniwelacji terenu tzw. Terrain Follow (ryc. 1). W bezzałogowym statku powietrznym DJI Phantom 4 RTK, który jest najczęściej wykorzystywany przez polskich geodetów do przeprowadzania pomiarów, wystarczy zaimportować NMT w odpowiednim układzie współrzędnych wraz z georeferencją, zaplanować obszar opracowania, ustalić wysokość nalotu nad terenem i gotowe. ?
Dla naszych klientów, podczas odbioru sprzętu, przeprowadzamy szkolenie, jak w prosty i sprawny sposób zaplanować całą operację. Na ryc. 2 pokazano w jaki sposób można pobrać NMT z geoportalu.
Nieważna technologia pomiaru – liczy się dokładność, czyli nowe standardy techniczne wykonywania geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych
Podczas tworzenia nowych standardów kierowano się zasadą, że najważniejsza jest dokładność pomiarów, a nie wybór techniki pomiarowej. Pełną odpowiedzialność za jej wybór ponosi kierownik prac geodezyjnych. Jakie usprawnienia niosą za sobą takie zmiany? Od teraz można wykorzystywać pomiary wykonane za pomocą nowych technologii, czyli np. z wykorzystaniem zdjęć wykonanych za pomocą bezzałogowych statków powietrznych, z zastrzeżeniem, że metody będą spełniać wymaganą dokładność geodezyjnych pomiarów sytuacyjnych i/lub wysokościowych.
Korzystając z możliwości, zadałem pytanie do Głównego Geodety Kraju (ryc. 3):
Czy w nowych standardach znajdzie się zapis mówiący wprost o standardach i ograniczeniach związanych z opracowaniami pozyskiwanymi przy pomocy bezzałogowych statków powietrznych?
W otrzymanej odpowiedzi GGK potwierdził, że „Wybór stosowanych metod, technik i technologii spoczywa na kierowniku prac geodezyjnych” (§ 3 projektu rozporządzenia).
Przed wejściem nowego rozporządzenia, często geodeci otrzymywali odmowne decyzje z Ośrodków Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, z powodu braku uprawnień z zakresu 7. Jeden z naszych klientów zapytał o to podczas wideokonferencji. Cytując GGK: „[…] nikt nie wymaga żadnych uprawnień. Tak jak na pomiar GPS’em, niewymagane są uprawnienia w sprawie osnów podstawowych. […] nie musimy się tłumaczyć, jaką technologią dokonano pomiaru. Uczulam, nie przekazujcie chmury punktów do ośrodka dokumentacji, ortofotomap, które powstały, bo to nie jest potrzebne. Tak jak nie dostarczacie orbit satelitów, tylko współrzędne uzyskane z GPS’u”
Cała wideokonferencja wraz z odpowiedzią GGK pod linkiem:
Konkretna odpowiedź na to pytanie zaczyna się od 1:41:45
Ponadto, nowe standardy zakładają skrócenie zawartości operatu technicznego do spisu treści, sprawozdania technicznego, dokumentacji osnowy pomiarowej oraz mapy wywiadu terenowego. Nie trzeba będzie załączać raportu z pomiarów GNSS lub tachimetrii i mapy do celów projektowych lub mapy z inwentaryzacji. Dodatkowo, operat będzie należy oddawać w formie elektronicznej. Oprócz tego GGK zapowiedział przebudowę formatu GML „do postaci ludzkiej”.
Podsumowanie
Podsumowując, moim zdaniem wymienione powyżej zmiany są jak najbardziej na plus. Geodeta dostał materiały do pracy, które już dawno powinny być uwolnione. Oprócz tego, Kierownik Prac Geodezyjnych dostał „wolą rękę” w wyborze w odpowiedniej technologii pomiarowej. Jednak podczas wykonywania opracowań z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych, nie zapominajmy o rzetelnej kontroli wyników swoich pomiarów, gdyż na barkach Kierownika spoczywa odpowiedzialność za jakość i dokładność przekazanych wyników pomiarów. Aby dowiedzieć się, w jaki sposób wykonać solidną kontrolę.
Maciej Wywiał
Absolwent studiów II stopnia kier. Geodezja i Kartografia specjalność Geoinformatyka, Fotogrametria i Teledetekcja na AGH w Krakowie. Specjalista ds. wykorzystania BSP w fotogrametrii. Prowadzi kompleksowe szkolenia z pozyskiwania danych przy pomocy BSP, obsługi oprogramowania i opracowywanie danych w Pix4Dmapper.
Pasjonat wszelkiego rodzaju sprzętów geodezyjnych, dronów i militarii. Odbył szkolenie wojskowe w Centrum Szkolenia Inżynieryjno – Lotniczego w Dęblinie.