Wydarzenia ostatnich tygodni w Europie i na świecie związane z pandemią koronawirusa COVID-19 skłoniły służby wielu państw do wykorzystania technologii bezzałogowych platform latających do walki z rozprzestrzenianiem się wirusa. Nadrzędnym celem tych działań jest ratowanie życia ludzkiego, minimalizowanie interakcji międzyludzkich oraz ułatwienie komunikacji wewnątrz lokalnych społeczności.
Współczesne bezzałogowe statki latające dysponują ogromnym potencjałem w zakresie gromadzenia i przetwarzania informacji stanowiącej źródło danych wykorzystywanych do zarządzania na obszarach objętych epidemią. Posiadają one liczne zalety w stosunku do satelitów czy pilotowanych statków powietrznych. Przede wszystkim mogą być rozmieszczone szybko i wielokrotnie w tym samych miejscach, są elastyczne pod względem wysokości lotu i czasu trwania misji. Największą ich zaletą jest krótki czas pozyskiwania i przetwarzania informacji, a także możliwość ich śledzenia (obrazu) za pośrednictwem mediów strumieniowych. Nowoczesne moduły transmisyjne LVS (Live Video Streaming) umożliwiają komunikację grupową, zatem, dostęp do obrazu lub danych z sensora zainstalowanego na pokładzie drona posiada nie tylko operator statku, lecz także każda osoba z dostępem do sieci internet.
Już nie tylko wojsko ale także policja, straż pożarna, straż miejska i gminna służby sanitarne i ratownicze, a nawet niektóre firmy sektora prywatnego wykorzystują bezzałogowe platformy do działań w obronie ludności przed wirusem. Wprowadzone przez samorządy miast ograniczenia w przemieszczaniu się ludności oraz w dostępności do terenów rekreacyjnych i wypoczynkowych stanowią nie lada wyzwanie dla służb porządkowych. Przyzwyczajeni do obcowania na co dzień z przyjaciółmi, znajomymi, z przyrodą i kulturą obywatele muszą radykalnie zmienić podejście do swojego dotychczasowego stylu życia. Nie jest to łatwe, dlatego nowoczesne technologie bezzałogowe mogą w tym względzie okazać się niezwykle pomocne. Chcąc zapewnić mieszkańcom miast i wsi bezpieczeństwo oraz ograniczyć zakres rozprzestrzeniania się wirusa, policja oraz służby porządkowe monitorują przemieszczanie i gromadzenie się ludzi zarówno w dzień jak i w nocy. Stosują w tym celu wysokiej rozdzielczości kamery RGB z zoomem optycznym oraz sensory termowizyjne. Te ostatnie znalazły również zastosowanie przy pomiarze i kontroli temperatury ciała osób wchodzących bądź opuszczających miejsca pracy, biurowce, sklepy, szkoły, szpitale budynki użyteczności publicznej i inne obiekty, w których na co dzień gromadzą się ludzie.
W rejonach z ograniczonym dostępem do infrastruktury drogowej, poza miastami, na wsiach i w rejonach podgórskich znakomicie sprawdzają się platformy latające wyposażone w głośniki o wysokim poziomie natężenia dźwięku, przez które przekazywane są komunikaty i ostrzeżenia. W sytuacjach krytycznych związanych z naruszeniem obowiązujących zakazów np. kwarantanny, służby prewencyjne korzystają nie tylko z głośników dużej mocy typu HPS (słyszalność do 1200 m od statku), ale także reflektorów typu „Spootlight” w celu rozpraszania publicznych zgromadzeń i wydawania poleceń. W USA systemy ASS (Airborne Speaker System) montowane na platformach bezzałogowych emitują dźwięki ostrzegawcze przypominające działanie syren informujących o zagrożeniach. Zaawansowane systemy takie jak FRS (FonicFly Resonus System) stosowane przez personel medyczny oraz służby ratownicze w Chinach, USA czy w Japonii wykorzystują technologię nagłośnienia kierunkowego do przekazywania instrukcji bezpieczeństwa osobom udzielającym pomocy lub znajdującym się najbliżej miejsca zdarzenia.
Bezzałogowe statki powietrzne sprawdziły się również w walce z koronawirusem jako urządzenia do dezynfekcji obiektów naziemnych. Rozpylanie środków dezynfekujących na bazie chloru oraz alkoholu etylowego o stężeniu dopasowanym do rodzaju powierzchni oraz warunków atmosferycznych zastosowano w prowincji Hubei (rejon podmiejski Wuhan) w Chinach. Dezynfekcją objęto głównie rejony skwerów, placów zabaw, obiektów sportowych i rekreacyjnych, a przede wszystkim największe węzły komunikacyjne i transportowe, stacje i przystanki, słowem wszędzie tam, gdzie nieustannie następuje znaczny przepływ ludności. Firma DJI z Chin swój autorski projekt o nazwie „Agras”, przeznaczony głównie do rolnictwa precyzyjnego, zaimplementowała do walki z wirusem jako bezzałogowy zbiornik z rozpylaczem płynu dezynfekującego. Jego możliwości operacyjne przetestowano w tzw. miejskiej dżungli, gdyż jako jeden z niewielu na świecie dysponuje technologią DBF (Digital Beam Forming) która obsługuje obrazowanie chmury punktów 3D w locie, wykrywa otoczenia i skutecznie omija przeszkody.
Bezzałogowe platformy latające wyposażone w systemy transportowe odegrały znaczną rolę w dostarczaniu lekarstw i środków dezynfekujących w początkowym okresie rozprzestrzeniania się koronawirusa COVID-19 w Chinach. Szacuje się, że tą drogą przetransportowano ponad 200 ton różnego rodzaju środków i materiałów ochrony osobistej, głownie tam, gdzie najwcześniej wprowadzono zakaz opuszczania domów. Platforma Matrice 600 firmy DJI o załadunku do 6 kg okazała się jednym z najskuteczniejszych statków obsługujących lokalne społeczności. Na jej pokładzie realizowano dostawy nie tylko medykamentów, ale także żywności, środków czystości, płynów dezynfekujących do ciała, środków chemicznych do codziennej pielęgnacji urządzeń domowych itp. Od połowy lutego większość dostaw w rejonach objętych kwarantanną (Wuhan, Chiny) odbywała się w trybie zbliżeniowym, unikano w ten sposób ryzyka kontaktu z personelem firm kurierskich zgodnie z zasadą minimalizowania interakcji międzyludzkich.
Liderzy rynku usług informatycznych aktualnie pracują nad połączeniem strumienia informacji płynącego z sensorów zainstalowanych na platformach latających z urządzeniami przenośnymi typu smartfon, dzięki czemu każdy posiadacz telefonu będzie mógł wdrożyć procedurę ochrony zdrowia. Na szerszą skalę możliwe będzie także uruchomienie algorytmu rozgłaszania informacji za pomocą protokołu WiFi Direct do wszystkich posiadaczy urządzeń mobilnych znajdujących się w promieniu 1 km od punktu krytycznego tj. osoby z pozytywnym wynikiem testu SARS CoV-2 lub sensora, którego wyniki wskazują na obecność wirusa (Khan i in. 2019). Rozwiązanie to może przyczynić się do wdrożenia działań wyprzedzających takich jak ochrona otoczenia oraz ustalanie rozmiaru strefy buforowej, ta z kolei wyznaczenia zasięgu obszaru kwarantanny.
Najnowsze wdrożenia systemów o nazwie „FlightHub” jeszcze bardziej zwiększają te możliwości, szczególnie w przypadkach, gdy posiadamy wiele platform latających w ruchu. Dzięki tym systemom możliwa jest pełna integracja urządzeń, zarządzanie w czasie rzeczywistym operacjami wykonywanymi nawet 10 statkami jednocześnie. Firma DJI oferuje jednostkom ratownictwa oraz służbom porządkowym narzędzie pod nazwą DJI Flight Hub. Użytkownicy statków bezzałogowych serii DJI Enterprise oraz aplikacji DJI Pilot bez trudu mogą stworzyć cyfrową infrastrukturę informacyjną i dzielić się danymi z obywatelami.
Śledząc wydarzenia ostatnich dni na świecie należy podkreślić ogromną determinację wielu firm oraz służb w podejmowaniu działań w walce z rozprzestrzenianiem się koronawirusa COVID-19. Pomocna w tym zakresie okazała się technologia bezzałogowych statków powietrznych wspierana najnowszymi rozwiązaniami z branży IT. Jak potwierdzają media relacjonujące wydarzenia z regionów zagrożonych, systemy bezzałogowe okazały się niezwykle skuteczne i wydajne. W wielu miejscach na świecie stanowią jedyny środek transportu towarów na bliską odległość Dynamiczny rozwój technologii małych statków bezzałogowych nie pozostaje bez wpływu na gospodarkę , jak się okazuje nie pozostaje także bez wpływu na ludzkie życie (Restas 2015, Sun i in. 2016, Molina i Oña 2017, Wichmann 2017, Półka i in. 2017).
Bibliografia:
- Molina B.M., Oña M. S., 2017. The drone sector in Europe. (In:) Ethics and civil drones. Molina M.M., Santamarina-Campos V. (Red.). Springer LCCN 2017959312, ISBN 978-3-319-71086-0, pp. 92. (https://doi.org/10.1007/978-3-319-71087-7
- Restas A. 2015. Drone applications for supporting disaster management. World J Eng Technol 3 (3), pp. 316.
- Wichmann T. 2017. Expanding drone operations into Europe. Available via Skyward. https:// skyward.io/expanding-commercial-drone-operations-into-europe
- Khan M.A., ,Hamila R., Kiranyaz M.S., ,Gabbouj M. 2016. A novel UAV-aided network archite-cture using Wi-Fi Direct. IEEE Acsess 4, 1-15.
- Półka M., Ptak S. Kuziora Ł. 2017. The use of UAV’s for search and rescue operations. Proc. Engin. 192, 748 – 752.
- Sun J. B., Li Y., Wen J. C. 2016. Camera-based target detection and positioning UAV system for search and rescue (SAR) Purposes, Sensors 16, 1778-1802.
Doktor habilitowany nauk leśnych. Specjalista ds. zobrazowań multispektralnych, instruktor UAVO VLOS, BVLOS i INS. Prowadził projekty badawcze w zakresie modelowania hydrologicznego GIS SWAT zlewni górskich, a także projekt nt. wykorzystania UAS do szacowania biomasy drzew oraz oceny stanu zdrowotnego upraw sosnowych na obszarach poklęskowych.
Dostępny pod nr tel. 501 271 907 lub 12 200 22 28 w. 106 oraz pod adresem email grzegorz.durlo@navigate.pl.