ASG-EUPOS – jak korzystać?

System ASG-EUPOS jest ogólnopolską siecią stacji referencyjnych. Został utworzony w 2008 roku i jest prowadzony przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii. ASG-EUPOS stworzono w celu wspomagania dokładności pomiarów GPS/GNSS poprzez przesyłanie poprawek z wykorzystaniem połączenia internetowego lub obliczeń w post-processingu. Bez użycia systemu ASG-EUPOS lub pojedynczych stacji referencyjnych dokładność pomierzonego punktu jest znacznie mniejsza. Korzystając z systemu ASG-EUPOS zwiększamy dokładność pomiaru w czasie rzeczywistym nawet do milimetrów (zależnie od rodzaju wykorzystywanego serwisu, odbiornika i metody pomiaru). Jest to państwowy system, który na mocy nowelizacji Ustawy Prawo Geodezyjne i Kartograficzne od dnia 12 lipca 2014 jest płatny, co ma umożliwić jego dalszy rozwój.

 

Działanie systemu

System ASG-EUPOS składa się z trzech głównych segmentów:

• Stacje referencyjne – sieć odbiorników o znanych współrzędnych, prowadzących ciągłą obserwację satelitów GNSS. Stacje przekazują zebrane dane obserwacyjne w czasie rzeczywistym do Centrum Obliczeniowego. System składa się z ponad 100 stacji referencyjnych rozmieszczonych na terenie całego kraju w średniej odległości około 70 km od siebie oraz ponad 20 stacji przygranicznych należących do krajów sąsiednich (mapa rozmieszczenia stacji).
• Centrum Zarządzające (Obliczeniowe) – centrum zbiera dane obserwacyjne przesyłane przez poszczególne stacje referencyjne i na ich podstawie wylicza oraz udostępnia poprawki dla poszczególnych serwisów.
• Użytkownicy – są również częścią systemu, korzystają z odbiorników pobierających poprawki. System pozwala na zwiększenie dokładności określenia pozycji zarówno użytkownikom zaawansowanych dwuczęstotliwościowych odbiorników geodezyjnych, jednoczęstotliwościowych odbiorników GISowych, a nawet prostych odbiorników turystycznych.

 

Serwisy

System ASG-EUPOS udostępnia 2 typy usług – poprawki otrzymywane są w czasie rzeczywistym lub w warunkach kameralnych po zakończonym dniu pomiarowym.

 

Serwisy czasu rzeczywistego

Serwisy te pozwalają na zwiększenie dokładności pomiaru w czasie rzeczywistym bezpośrednio w terenie dzięki pobieraniu poprawek przez Internet. Wykorzystując stacje obliczeniowe i połączenie GSM/GPRS lub Wi-Fi użytkownik otrzymuje korekty obserwacyjne do wykonywanych pomiarów, zwiększając dokładność odczytywanej pozycji. Dostępne są 3 serwisy czasu rzeczywistego, zróżnicowane według typu odbiornika i wymaganych dokładności pomiaru.

• NAWGEO
  Serwis przeznaczony jest dla odbiorników geodezyjnych oraz zaawansowanych odbiorników GISowych, z częstotliwością L1 RTK lub L1/L2 RTK, gdy potrzebne są dokładności decymetrowe lub centymetrowe. Wykorzystanie tej usługi zapewnia największą dokładność pomiaru w czasie rzeczywistym na poziomie do 1 cm błędu poziomego (w idealnych warunkach). Pomiar polega na wysłaniu przez odbiorniki przybliżonego położenia przez wiadomość NMEA GGA do systemu obliczeniowego i otrzymaniu poprawek dla mierzonego terenu. Poprawki przesyłane są protokołem NTRIP w formacie RTCM lub CMR. Wybór formatu zależny jest od producenta odbiornika (dla większości jest to RTCM). W zależności od zakresu pomiarów dostęp możliwy jest 2 metodami: RTN i RTK (opis różnic pomiędzy metodą RTN i RTK w oddzielnym artykule). W miarę możliwości zalecane jest wykorzystywanie RTN, które daje lepsze modelowanie błędów dla mierzonego obszaru. Podczas połączenia z pojedynczą stacją (RTK) należy pamiętać, że błąd pomiaru rośnie wraz z odległością od stacji i wynosi średnio 1mm/km.
• KODGIS
  Serwis przeznaczony jest dla odbiorników GISowych, z częstotliwością L1. Odbiorniki te są tańsze i pozwalają na uzyskanie mniejszych dokładności. W przypadku, gdy wysoka dokładność na poziomie geodezyjnym jest zbyteczna, a pomiar w trybie autonomicznym zbyt niedokładny, usługa KODGIS jest najlepszym rozwiązaniem. Dokładność, jaką uzyskujemy podczas pomiaru to ±0,25 m błędu poziomego. Poprawki przesyłane są podobnie jak w przypadku serwisu NAWGEO: w pierwszej kolejności odbiornik wysyła do systemu obliczeniowego wiadomość NMEA GGA o przybliżonym położeniu, a następnie system generuje i przesyła do odbiornika poprawki dla mierzonego obszaru. Różnica polega na rodzaju przesyłanych poprawek, które są kodowe w formacie RTCM.
• NAWGIS
  Ten serwis nie cieszy się dużą popularnością, wykorzystywany jest głównie do nawigacji w transporcie. Usługa ta jest bardzo podobna jak w przypadku KODGIS. Różnica polega na tym, że podczas połączenia nie jest wymagane wstępne przesyłanie pozycji odbiornika, w związku z czym jest dostępny dla odbiorników GPS o bardzo prostej budowie. Dokładność pomiaru jest najniższa ze wszystkich wykorzystanych usług i wynosi około ±3 m błędu poziomego.

Serwisy post-processingu

Serwisy te pozawalają na zwiększenie dokładności pomiaru w warunkach kameralnych. W przeciwieństwie do serwisów czasu rzeczywistego poprawki w trybie post-processingu zostają naniesione po zakończonym pomiarze. Ma to związek z rejestracją lotu satelitów po orbicie, który w serwisach czasu rzeczywistego jest prognozowany. Do obliczeń post-processingu wykorzystywany jest znany, dokładny przelot satelitów. Post-processing może być wykorzystany do odbiorników GISowych jak i geodezyjnych, które pozwalają narejestrację surowych danych obserwacyjnych.
Dokładność w wyniku wykonania post-processingu wzrasta nawet do milimetrów błędu poziomego dla odbiorników geodezyjnych. Dla odbiorników GISowych dokładność wzrasta co najmniej dwukrotnie (zazwyczaj do wartości submetrowej), jest to w głównej mierze uzależnione od rodzaju pomiaru i odbiornika.

Dostępne są dwa serwisy post-processingu w zależności od sposobu obliczenia poprawionej pozycji.

• POZGEO
  Serwis POZGEO pozwala na uzyskanie automatycznie poprawionych współrzędnych punktów mierzonych metodą statyczną jak i kinetyczną. Korzystając z tego serwisu przesyłamy dane obserwacyjne w formacie RINEX przez stronę internetową do systemu. Następnie automatyczna aplikacja post-processingu wykonuje obliczenia na podstawie danych z 6 najbliższych stacji referencyjnych. Poprawione współrzędne zostają odesłane do zamawiającego. Opracowanie i obliczenia wykonywane przez system wiążą się z dłuższym oczekiwaniem na uzyskanie poprawionych danych.
• POZGEO D
  Usługa ta przeznaczona jest dla osób zaznajomionych z opracowaniem danych post-processingu i pozwala na ręczne opracowanie wyników. Dane potrzebne do wykonania obliczeń również otrzymujemy poprzez stronę internetową systemu ASG-EUPOS. Korzystanie z usługi polega na zamówieniu w systemie danych obserwacyjnych z wybranych stacji referencyjnych dla określonej daty i czasu, w którym były wykonywane pomiary. Można także pozyskać dane dla wirtualnych stacji wygenerowanych na podstawie podanych współrzędnych. Pliki z poprawkami są udostępniane do ściągnięcia ze strony ASG-EUPOS lub wysyłane na e-maila zamawiającego. Oprogramowanie, w którym można dokonać obliczeń to np. MobileMapper Office. Dokładność w wyniku obliczeń jest podobna jak dla serwisu POZDGEO, jednak stosowanie POZGEO D pozwala na ingerencję w sposób obliczeń i jakość otrzymanych wyników.

 

Opłaty za korzystanie ASG-EUPOS

W związku z nowelizacją ustawy Prawo Geodezyjne i Kartograficzne (treść ustawy) i na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego, od 12 lipca 2014 r. dostęp do serwisów systemu ASG-EUPOS jest płatny. Ma to pozwolić na dalszy rozwój systemu oraz zwiększyć jakość oferowanych usług.

Wysokość opłat uzależniona jest od rodzaju serwisu oraz długości okresu udostępniania. W tabeli poniżej zestawiono dokładne dane opłat. Z podanych poniżej licencji korzystać może tylko 1 użytkownik w tym samym czasie, oznacza to, że gdy posiadamy wiele instrumentów i chcemy wykorzystywać je w tym samym czasie niezbędny jest zakup większej liczby licencji. Poszczególne opłaty odnoszą się tylko do konkretnych serwisów, czyli wykupienie serwisu za 1500 zł nie oznacza, że uzyskujemy dostęp do innych tańszych serwisów.

	Opłaty w zł
	1 rok	6 miesięcy	1 miesiąc	1 tydzień
Serwis NAWGEO – dane sieciowe RTN
Usługa dotyczy dostępu do portów: 8080, 2101 Udostępniane strumienie danych: RTN_VRS_3_1, RTN_VRS_2_3, RTN_MAC_3_1, RTN_VRS_CMRx.	1 500,00	810,00	180,00	54,00
Serwis NAWGEO – dane z pojedynczej stacji RTK
Usługa dotyczy dostępu do portów: 8082, 8083, 8084, 8085 Udostępniane strumienie danych: NAWGEO_POJ_3_1, XXXX_RTCM_3_1, XXXX_RTCM_2_3, gdzie: XXXX – czteroznakowe oznaczenie fizycznej stacji referencyjnej.	700,00	378,00	84,00	25,20
Serwis KODGIS i NAWGIS
Usługa dotyczy dostępu do portu: 8081 Udostępniane strumienie danych: KODGIS, NAWGIS_Polnoc, NAWGIS_Poludnie.	300,00	162,00	36,00	10,80
Serwis POZGEO D – dane stacji referencyjnych
Usługa umożliwia pobieranie obserwacji GNSS z fizycznych stacji referencyjnych systemu ASG-EUPOS (CORS).	1 000,00 (limit 3000 godzin obserwacji)	540,00 (limit 1500 godzin obserwacji)	120,00 (limit 250 godzin obserwacji)	36,00 (limit 70 godzin obserwacji)
Serwis POZGEO D – dane dla wirtualnych stacji referencyjnych
Usługa okresowego dostępu do serwis POZGEO D w zakresie obserwacji z wirtualnych stacji referencyjnych (VRS).	1 200,00 (limit 3000 godzin obserwacji)	648,00 (limit 1500 godzin obserwacji)	144,00 (limit 250 godzin obserwacji)	43,20 (limit 70 godzin obserwacji)
Serwis POZGEO – dane obserwacyjne w formacie RINEX
Udostępnianie opracowanych satelitarnych danych obserwacyjnych GNSS przesłanych przez użytkownika w formacie RINEX.		5,00 (dla nie więcej niż 10 punktów sytuacyjnych)	3,50 (dla liczby punktów sytuacyjnych od 11 do 100)	1,50 (dla więcej niż 100 punktów sytuacyjnych)

Wyłączenie z obowiązku opłat

Niektóre instytucje zostały zwolnione z opłat. Dotyczy to jednak tylko serwisów POZGEO i POZGEO D. Do listy instytucji należą jednostki edukacyjne, badawczo-rozwojowe oraz służby specjalne. Zwolnione są również firmy wykonujące prace zamawiane przez administrację geodezyjną i kartograficzną. Dodatkowo dostępne są zniżki dla wszystkich przy zamówieniu dużej ilości danych. W tym przypadku cena jednostkowa może być znacznie niższa.

 

Zakładanie konta w systemie ASG-EUPOS

Od kwietnia 2016 zmienił się sposób zamawiania usług w systemie ASG-EUPOS. Procedura została zautomatyzowana i w tym momencie wystarczy komputer z dostępem do Internetu oraz kilka minut czasu aby założyć konto i wykupić dostęp do wybranych serwisów. Zamówienie odbywa się przez Portal PZGiK. W ten sam sposób można przedłużyć ważność konta na kolejny okres czasu.

 

Aby uzyskać dostęp do systemu ASG-EUPOS niezbędne jest wykonanie poniższych czynności:

1. Wchodzimy na stronę Portalu PZGiK (https://pzgik.geoportal.gov.pl/imap/).
2. Najeżdżamy kursorem na kafelek ASG-EUPOS i klikamy Zamów usługi.
3. System poprosi o zalogowanie się lub założenie konta.
   • Jeśli posiadamy już konto w Geoportalu to klikamy Zaloguj się, wpisujemy dane dostępowe i przechodzimy dalej.
   • Jeśli jeszcze nie posiadamy konta, to klikamy Załóż konto i podajemy dane rejestracyjne.
   • Po rejestracji otrzymamy maila w którym musimy kliknąć link aktywujący konto.
   • Po tych czynnościach możemy się zalogować, a następnie uzupełnić dane konta.
4. Po zalogowaniu ponownie najeżdżamy kursorem na kafelek ASG-EUPOS i klikamy Zamów usługi.
5. Pojawi się panel Moje konto w systemie ASG EUPOS, gdzie do wyboru mamy dwie opcje:
   • Powiąż istniejące konto ASG EUPOS z kontem Portalu PZGiK
   • Utwórz nowe konto w systemie ASG EUPOS
6. Aby założyć nowe konto, wybieramy opcję drugą: Utwórz nowe konto w systemie ASG EUPOS, podajemy dane dla konta (podczas podawania danych nie należy używać polskich znaków, spacji i unikać zbyt długich nazw użytkowania lub firmy) i klikamy Zapisz konto.
7. Po prawidłowym przejściu poprzedniego kroku pojawi się komunikat Konto zostało utworzone w systemie ASG-EUPOS i powiązane z kontem Portalu PZGiK.
8. Teraz możemy zamówić dla naszego konta subskrypcję wybranego serwisu klikając Nowa subskrypcja.
9. Do wyboru mamy 5 rodzajów serwisów:
   • Udostępnianie danych korekcyjnych sieciowych (RTN) – NAWGEO RTN
   • Udostępnianie danych korekcyjnych z pojedynczej stacji referencyjnej (RTK) – NAWGEO RTK
   • Udostępnianie danych korekcyjnych różnicowych (DGPS) – KODGIS
   • Udostępnianie satelitarnych obserwacji odnoszących się do stacji referencyjnych – POZGEO D
   • Udostępnianie satelitarnych obserwacji dla punktów o zadanych współrzędnych (wirtualnych stacji referencyjnych) – POZGEO D
10. Po wybraniu odpowiedniego serwisu, wybieramy na jaki okres zamawiamy usługę (zazwyczaj 1 rok) i kiedy ma ona zostać aktywowana.
11. Gdy formularz jest już uzupełniony, klikamy Złóż zamówienie
12. Po chwili pokaże się okno z Dokumentem obliczenia opłaty i dwoma możliwościami płatności:
    • Zapłać online
    • Zapłać później
13. Jeżeli posiadamy konto w banku obsługiwane przez system płatności online, to możemy w nim wykonać płatność i uzyskać od razu dostęp do wykupionego serwisu.
14. Jeżeli chcemy zapłacić zwykłym przelewem, zapisujemy PDF z Dokumentem obliczenia opłaty i dokonujemy wpłaty na podany w nim numer konta. Wtedy wykupiony serwis stanie się aktywny po wpłynięciu przelewu na konto.
15. Gdy subskrypcja zostanie aktywowana, możemy skonfigurować poprawki na naszym odbiorniku GPS/GNSS.

 

Konfiguracja odbiornika na przykładzie MobileMapper 120/220

• Włączenie funkcji telefon
• Konfiguracja połączenia modemu GPRS
• Ustalenie połączenia z Internetem
• Ustawienia NTRIP/RTK
  • Wejdź w menu [GNSS Toolbox] Wybierz [Tryb różnicowy]
  • Wybierz [Połączenie sieciowe], a następnie kliknij przycisk [Połącz…]
  • Wybierz protokół [NTRIP], a następnie na dolnym pasku kliknij w zakładkę [NTRIP]
  • Wypełnij pola zgodnie ze wskazówkami poniżej (pamiętaj, że wielkość liter ma znaczenie!)
  • W poszczególnych polach należy wpisać:
    • Nazwa: dowolna
    • Host: system.asgeupos.pl
    • Port: w zależności od serwisu, z którego chcesz korzystać
      • 8080 lub 2101 – dla poprawek NAWGEO RTN
      • 8082 lub 8083 – dla poprawek NAWGEO RTK z pojedynczej stacji
      • 8081 – dla poprawek KODGIS/NAWGIS
    • Login: zgodnie z danymi z formularza rejestracji – należy podać nazwa_firmy/nazwa_użytkownika
    • Hasło: zgodnie z formularzem rejestracji
    • Jeśli chcesz korzystać z serwisu NAWGEO, zaznacz opcję „Prześlij dane o położeniu do sieci”
    • Kliknij przycisk [Przeglądaj]
    • W tabeli wybierz stację lub sieć stacji z których chcesz korzystać:
      • RTN_VRS_3_1 – dla sieciowych poprawek RTN
      • NAWGEO_POJ_3_1 – dla poprawek RTK z najbliższej pojedynczej stacji
      • [nazwa_stacji]_RTCM_3_1 – dla poprawek RTK z wybranej pojedynczej stacji
      • KODGIS – dla poprawek NTRIP (DGPS/DGNSS)
        i kliknij [OK]. Szczegółowe dane na temat dostępnych stacji referencyjnych znajdziesz na stronie internetowej systemu ASG-EUPOS.

Uwaga: Po wyłączeniu i ponownym uruchomieniu odbiornika każdorazowo należy uruchomić pobieranie poprawek w [GNSS Toolbox] => [Tryb różnicowy] => [Połączenie sieciowe], klikając klawisz [Połącz…] (o ile urządzenie nie połączy się automatycznie). Wszystkie ustawienia pozostaną zapamiętane, dlatego wystarczy je zatwierdzić klawiszem [OK].

 

Rozwiązania alternatywne

W przypadku gdy nie chcemy korzystać z systemu ASG-EUPOS istnieją alternatywne systemy:

• Małopolski System Pozycjonowania Precyzyjnego (aktywny tylko do 30 czerwca 2016)
  Jest do darmowy system w skład którego wchodzi 10 stacji rozmieszczonych na terenie województwa małopolskiego i śląskiego. Dostęp do tego systemu jest darmowy, jednak ograniczony tylko to wyżej wymienionych województw.
• Sieci płatnych stacji referencyjnych prowadzą również inne firmy np. VRSnet, TPI lub Leica.

Istnieją także alternatywne rozwiązania zmniejszenia kosztów korzystania z serwisów zewnętrznych. Wiążą się one z inwestycją, która bardzo szybko może się zwrócić:

• Wykorzystanie dwóch odbiorników
  Połączenie za pomocą modułu UHF jednego odbiornika jako bazy (odbiornik ze statywem połączony z siecią ASG-EUPOS na punkcie o znanych współrzędnych, bez konieczności użycia kontrolera w trakcie pomiaru) oraz drugiego odbiornika jako ruchomy – Rover (bez konieczności wykupywania dodatkowej licencji z ASG-EUPOS). Rozwiązanie to ma szerokie zastosowanie przy obsłudze inwestycji. W przypadku braku posiadania modułu UHF w odbiorniku istnieje możliwość jego dokupienia.
  Szerszy opis metody w oddzielnym artykule: Pomiary GNSS z wykorzystaniem modułu UHF (Baza–Rover).
• Kupno własnej stacji referencyjnej
  Możliwy jest zakup własnej stacji referencyjnej, a następnie zarejestrowanie jej w CODGiK. W ten sposób stajemy się niezależni od sieci ASG-EUPOS. Takie rozwiązanie może również generować zysk poprzez odpłatne wynajęcie stacji dla innych odbiorców. Wiąże się to jednak ze sporym wydatkiem, który można obniżyć poprzez wspólny zakup z innymi firmami.